������� ��������
��������! �� �������������� ������ ������ �����. ��������� ������� � ������ ��� �������� � �� ��������. ����� ���� ��������� �� ����� ������: http://www.russianshanghai.com

 ������������
 ����� — ����

 
������� � ����� ������ �������� �������� ������
 
����� ��� ���. ����� ������ ������ ��� ����� ��� � ������


����� ���������
(�� ������)


���������� �������


������ ��������� �������. ������ �. �. �����������, �. �. �������� � ����. �. �. ��������. ������������� � ������ ����������� �����. �-�� �� �������� (�����). ����-������������ ����. ���������������� �-��. ���� �������� ������ �������� ������. �������� ������������ ������ ���. «���������� ����». ����� ����������� ����������� ������ � ������� ����������� ��������� ������������ �������������.�������������� �������� ����� �������� ������ � ������ (����� ������� ��������� � �����), ������������� �������� ��������� ��� � ���������. �� ������� ��������� �������� �����������, ��������-�������������, ��������� ������������ ������ � �. ��� �. �. �������� � ������ ����� ������ ���������� � ������� ���������� ����������� ����� – ����������� ������ ���������� ��������, �������� ������ ������� ������ ����������� ��������. �� ��������� �� ������� ��������, ��������� �������� ���, ��� ������� ����� �� ���� ������������� ��������, ����������� ������������� � ��������, ��������� � �����������, ��� �������� � ����� ������ ������������� ������.

������ ��� ������ ���������� �������� ������� ��������� ��������� ����� �������� � 1962 �. ����� ������ ������, ������������ � ��������� «�����» � ����� � ��������� �������� �. �. ��������.1 �������� �� �������������� � ���������� ����� ���������, ������� ���������������� � ��������� � ����� ���������� ������������� ���� ��������������� ����� � ����� � ���������� ����������� � ��������� � ����� (������� � �������, ����� � ������) ��� �� ����������. �� ��������������, ��� �. �. ������� ����� ����������� �� ������ �� ���� ����� ��������� �� � ������, �� � ���������� (������ ���������� ��� ���� ��� ��������� �����) ����������, ��� ������ ������ ��������� ������� �� ����� «������������� ������», �������� �� ��, ��� ��������� �������� � ������ ��������� �� ����� ������ ������, ����������� ��������� �� ���������.

����� ������ � ��������������� ������ � ��������� �� ����� ���� �� �������� � ����� � 1961 �. �. �. �������� ����������� 70 ���, ������� ��������� ����� ������������ ���� (������ �������� �. �. ������� ���� ������ ����� �����������) � �������������� ������ ������ �������� ��� �������.2 �� ����, � ���� ������� ������ ����� 14 ��� (�� ���� � 1968 �.). ����� ������ ����������� � «������������ ������» ����� ��������� �������-�������� �. ���������� «�. �. �������», � ������� ��� ������ ��������� ���� � ����������, �� ��� �� �������� �������� ���� ������� ������� � ������ ���������. ����� ������������ (38-������!) ������� ����� � ���������� �. �. �������� ��� ������� ���������.3

1991 �. ����� ������������� ����� �������� ��������� �������� «�. �. ������� – ����� � ���������», � ������� ��������� ������� ���� ��������� �. �. �������� � ��� �����.4 � 1999 �. ��������� ����� ���������� ������������� ������� ��������� �. �������� «��������� ��������. ����������� �������� ����� �. �. �������� � �. �. �����������» ������� � ����� ������ ������� ���� ���������� �������� �. �. ��������-���������� �� ���������� ������ ��������. � ���� ��������, ������������ � 1936 �. � ������������ ������� «���������� ����», «�����» � «����», � ������� �������� � ����������� ������ ��� ��������������� ���������� ���� � ����������� ����������� ������� �. �. ��������. ��� ������� ��� ���������� ���������� �� �������� ��������� � �������������� ������������ ��� ����������-��������� ����������.5

�� �������� «������������ ������������������ �������», ��������� � ������ � 1991 �., ��� �. �. �������� ��� �����������. �������, �� ��������, ��� �� �������� 14 ��� ����� � ���� ����������, ��� ������� ��� �������� � ����������� ������ (�� ������� � ����� � 64 ����), ��������, ��� �� ��� ������� ������� ������� ��������. ��� ��� ���������� �������� ������ �� ������������ �����, �� ������������, ��������� � ���������, ���� �� ����� �� ������ – ������-������������� ������������ �������� � ���������� �������� ���� ���� ������������, �� ����������� ��� ������� ���������, ���� �������� ���������� ������ �����. ������ ��� �������������� (������� � ���� � ���������), ��������, �� ��������� ��-���������� ������������ ������� �. �. �������� �� ������, ���� �� ��� ��������� ��������� ��� ���� ������������ �����... ��� �� ������ � ������ ������� ��������� ��������� ���������� ������������� �������� ����� � ���������� ���������� ������� ���������� ����� ���������.

����� ��������� ������� ������� 24 ������� 1890 �. � ������, � ����� ����� �. �. �������� ������ ������������ ��������. ����� ����� ����������� ���� ����������� ����� ����� ���������, ���������� �� ��������������� �����:


�.��.�������� ���������� ���������
(1817–1860)
    
   
 ���� ���������
(1819–1864)
 ����� �����������
(1848–1921)
 ����� ���������
(1885–?)
      
�. �. �������
(1791–1859)
+
�. �. ���������
(1793–1878)
»»»�������� ���������
(1820–1891)
+
�. �. �������
(1848–1883)
»»»������ �����������
(1861–1910)
+
�. �. ����������
»»»��������� ���������
(1887–1894)
       
  ����� ���������
(1821–1861)
 ������� �����������
(?–1886)
 ���������� ���������
(1888–?)
       
  ���� ���������
(1823–1886)
 ���������� �����������
(1864–?)
 ������ ���������
������� (24.12.1890 – 4.09.1968)
    
  ������ ���������
(1824–1840)
 
    
  ������� ���������
(1829–1869)
 
    
  ������ ���������
(1830–1867)
 
    
  ���� ���������
(1831–? )
 
    
  ����� ���������
(1831–1906)
 
    
  ����� ���������
(1835–1885)
 

���� ��������� ������� (��� �.��.���������)�� ����� �� �������, �� �������������� ����� ��������� �������� ��� ����������� ���� �� ����� �������� ���������� ��������.6

������� �������� ��������, ���� ��� ���� ���������� �� ���� �������� ������������� �������� �����������, ������� ��������� ��������� ������� ���� ������ ��� �������������� ����������-�������������� ����������. ������� �. �. �������� (� ����� � �����) � 14–15-������ �������� ������ ������������ � ������� ������������ � ���������� (������ ������� ��������� ��� ����� ������). ��� ������� ��������� ������� �������� �������� � ����, � ��� ������ ������. ������ ����� ��������� ��� ���������� ������������ �� ��������������� ������.

��� ��������, ������ ����������� ������� (���� ���������� ������ ����������), ����� ���� ����������� ����������� � ��������� �� ������� � ��������������� ������, ���� � ������ ������ ������ �������� (���������� �� �������������� ����������). ������ ����������� ������ � ������� ������, ����� ���������� �� ������������ ����� � ���� ���������� ������������ ������� � ���������� �������� (1888 �.), ��� ������� ������� ����������� � �������� (1891 �.).7 ����� ������� ������� � ��������� ��������. ������ � ������ � 1890 �. ������� ��������� ������� ������ ������������, ��������� � ����� ����������� �������.

���������� ��������� ������� (��� �.��.���������)������������� � ����� ��������� ��� � �������� ��������� ������������ ������ � ������������ ���������� ����� ��������������� �� ������� ���. ������� ������, ������, ��� � 1934 �. � ������������ ������ «���������� ����» ���� ���������� �������� (�� ��������) ������ «������������ ����������� �. �������� � ���������� ��������� � ������ 50 ��� ���� �����» �� �������� «�������». ��������, ��� ������� ������ ��� (��� ����������� ��������� ��� ���) �. �. �������. ������ ������� ���������� ������������� ��������� ��������� ��������� ������. � ������ ��������� ������� ���� ������� ��� ����������� ������� ��������� � ��������� ������� «������?» [��������� ���������� ��������� 1917 ����] � «�� ���?» [�� ����������]. ���� ��������, ��� � �������� 1930-� ����� ������� ��������� ����� ��� ���������� �� ������ ��������������� �������������� ���������� ������ � �� ���� ������������� ������� �������� ���� � ������� ������ ���� ��������: ��� (������?) �� ������� ����������� � ������������ ���������� ������ � ������, �� ��������, ����� «������ ����� ����������� ��������» ���� ��������� �� ������ � ���� � ��������, � ������, ���������� � ������������ ����� ��������, ��������� ������� ���������� ������������, ������������ ����������, ������� � ���������� �������� �� ���� �� �������. ������ «������������...» ������ ������ ������ �� ������ �� ���� ��������, ��������� ������ ��������������� ������ � ���������� �������������� ������������� ������������� ������� �������������-����������. ����� ������ �� ������ ������ ����� ������� ������������ ��������, ��������� ����� ��� ����������� �� ��������� ������ (� �������� 1930-� ����� ����������� ������� ���������� � ������ ������������ � 20 ���. ���.).8

���������� ������ ���� ���������� �������������� ����������� �����������. � ����� ��������� ��� ��� ���� ��������� �������� – ������ ��������� �������, 4-� ��� �. �. ��������. ���� ��������� ������� (��������� ����������) ������� ���������, ��� «����, ����� ���������, ����� ���������... �������������� ������������ ������������� [������� – �.�.], ������������� ��������� � ����� �����������. ��������� ��������� ��������� ��������� ��� ��� ����������� ����� ������������. ��������� ������� ������ ������ ��� ��������� ������������� ����������».9 ������ ������ ���� �� 17-� ���� ����� �� ���������� ������.

������ ����������� ����������� � ������ ��������, ������ ���������� ��� ������� � ������������� �������� � ������, ��� �� ������ ������ � ������� ������ ������� ���������� � ������� ��������� ������� ����������� ��������.10 ������ ������ ������� ��� ��������� � ���������� �������������. ������ ������� �� ������� ���� ����������� ��� ��-�� �������������� ����������, �������������� �� ������ ������� ���������� ������ ����� ������� 1905–1907 ��. � ������������� �������. ������������ «������������ ����» �� �������� � ���������� ����. ������� �������������, �. �. ������� ��������� ���� ����������� ����������� � ������� ������� �� �������������� � �����������: ����������� ��������� ��� ������������ ����������� ����������� �. �. ����������� (������� �. �. ��������-���������), ���������� – ��� ������ ���������� �. �. �������� (������� �. �. ������)11, �������� ������ – � ��������� ���������� �. �. ������, �������������� – � ����������� ��������� �. �. (������� ������� � ���������).12

����� ����������� ������� ���� � ������������� ��������� ������� ������������ ����������� ��������� �. �. �������� �������� ������ � ��������� � ������������� ��������������� �����. ������������ �� ���������, ��� «���������� ���� ��������, ����� ���� �����, ������ � ��� ����� �, ��������� �� ������ ����� ���������� �������, ������ ������������� ������ ������� ������ ������� ��������».13

���� �������� � ��������� �. ������� ����������������� � ������� ���������� ��� � ���������� � ����������� � ���������� �����������, ���������� ������������� ������������� �. �. �������� (������� ������� � ������), ������������ �������� «������� �����».

� ���� ���������������� ����������, ��� ���������� � �������, �. ������� ������� � ������ 1914 ����, � �������� 24 ���. �� ���� ���������, ������� �������������� ����������� ����� �� ���� ������ ��� ���������� ����������������, ����� ��� � �������� ������ ��� ������ ��������� �������� ����. ����������� ������������ �������� ����������� ���������� � ���������� � �����, ������� �������, � ������������ ������������.14 ����� �� �� �������� ��������� � ���������������� ���������� � ������, ������, ����� � ������ ���������� �������.

1914 �. ������� �������� �������������� �����, ��� ��������� � ���������� ���������������� ������. ������, ��������������� ����� �� ���������� �������� �����������, �� ��������� ��.

����� ������� ����� ������� �������� ��� �� ������. �. �. ������� ��� ������� �� ������� ������. � ���������, ��� �� ������� ����� �������� �� ���� ������� ��� �����. �������� ������, ��� � 1916–1918 ��. �� ��� �������������� �������� �������� ������, ���� ��� �������. ������� ������� ����� ������������ � ������ ������� ����������� ��� ����������������� ��. �. �. ���������. �� ������ ������� ���������� ����� ����� ������ ��������������, ��� �������, �������� ���������������� ����������� �������� ������. ����� ��������� ������� � �� ������� �������.15 �������������� � ����������� ������ �������� ������������ � ��� ����, ��� �� ��� ������ ����������� �������� � ������ � ����������� ������ ������� �������� ������������� ����� � ����� (� ����� � ���� ������������ ������� ������������ �� ��������� ����).

1923 �. ���������� ���������, ������ ���������������, ������ ��� ����� – ������� � �������, �� ����, � ������� � ������.

���������, ����������� � ��������� �����, ���� ������ �������. � ������ ������ ������� ����� �����, ����������������, ���������� �����������, ����������� ����������� ��������������, ��������� ��� ������ ������ �������� ������. �� ����, � ������ ��� ����������� �����, ����������� ������������� ���� ������. ������� � ������� ����� ��� ����� �������� ������������� �������� � ������.

�������� ������� ���������� � ������ � �������, �� ������� ���� � ������ �����, ���� ������� �������, ��� ��������� �� ��������� � ������. �������� ���� ������� ��������� ������������� ������������� � ��������� � ������� ����������� �����. ���� �������� ������� ��������������� � ������� ����� ���������� ��������, ������������� � ���� �� ��������� �������.16 � ����� ������������ ��������� ��� ������������� �� ������� ������������ (��������������) ������� � ������ � ������������� ������� ������� ��������� ������� ������� ��������� ��� ����� ������� ����������, ���������� «�����������» �� �� ������ � ����� 1922 ����. ����� ������, ������ �������� ��������� ������������� �� ����� – ��� �� ������ � ����� �������� � �������� ������� ��������, ��������� � ����� ��� �����, ��� ������ ���������� � ����������� ������, � ������ �����������. ���������� �����, ������, ������� � ������������� – ��� �� ������� ��������, ������� ����������� ������ ���������� �� ��������������� � ����� ������� �����.17 ����� �������, ������ ������ � ���� ���� ������������� ������� ���������� ���� ������ ��������.

�� �� ����� «������������» ���������� ��������� �����������. �������� �� ���������, �������� �����������, ������� ������ �������� ������� �����. �. �. ������� � ������� ����� ����������� � ����������� ��������. ������� ���������� �� ���� (��� ������ ���������� ���������), �� ���������� � ��������� ������ ����������� ����� ��. �. �. ��������� ������� ������, ��������� �������������� �����������.18 ���������� ��������, ��� ������ � 20-� ���� �� ���� �������� �������� �������� �����. �� ������ ������� ��� ��������� �� 100 �� 250 ����� ������� �������.19 ������ ����� ����������� ����� (1922) � �������� ���� ��� ���������� ��������-��������� ���������� � 1924 �. ���������� � ������� ����������� ��� �����������. ������ ������� �������� ���� ������� ��� ���������� ��� ������ ������� ����������. ������ ������� ��������� ���������� ������������ � ����� ������� � ������������ ������.

�� ��� ������ ������� «�����������» ������� ���������� � ������ ��������-«���������» �. �. ������� � ����� ����� «������� � ������»: «����� ���������������� ������� ������� ������ � 1924 �., �����, ������, ������������ ��������� ������� ����������� ����. ������� ��������� ������� �������, � ����� ��� ���� � ���� ���������� � ���������. ������� �������... ��������� � ������� ���������� ��������� �����-���� ����� ������������ ����������. ������� ��������... � ������ «��������» ��������� ���������� ������. � �� ����� ��� ���������� 3 ������� ��������� ������..., ���������, ������� �������, �����������. ���������������� ������������� ������������� ������� ���������� ����������� �������� �����������... �� ������� ���������� ����� ��� [����] �������, �� ����� 10 % ������ �������, ����� ��� ������ [� 1935 �.] ������� ��������� ����� 60 % ���� � �������� � �������� ��� ������ ������.

���������� ��������� ���� ������� ���������� ������� ������� ������, � ������ ������� �������... � ������� 1924 �., ������ ��������� ������� ��������� �. �������, ����� ������ �����...

����������� ������� ����� � ��������� ������������ �����������-������������� �������� (���), ����������� ����� ���������������� ������� ���������. �������� ���������� ������-��������, ����������� ������� ������ � ��������� �� ��������������: ������, �������������, ����������� � ��. ���������� ���������� � ������ ������ �����, �������, ���������� � �����, � ������� ��� ����� ������������� ��������: �������, ������, ����������, ���������, ��������, �����, �������, ����������...»20 �� ������������� � 1928 �. ��������, ����������� 100-����� �� ��� ������ �������, ������� ��������� ����� ������ �������.

������� ���������� � ����������� ������ ��� ���, �������, ������, ��������: «��� �������� �������, ��� � ��������� ����������� � ��������� ������ ���� ��������� � ����� �� ��������������, ���� ������ ������ [������� ����������] ���� �������� ����������. ������� ����������� ����� � ������� ������ ����� ����� � ������ � ��� ����� �� ���� � ������� � �� ���������� ���������� �����, �� ����������� ���������� ����������� ���, �� ��� ����, ������ ������������������ ������� ������� ���������. �� ���� � ������ ������� ����������� ��������, – ��������� ���������� � ������������, ������� �������� ��� ��������� ������».21

�������� �������������� ��������� � �������, ������������ ��������������, ������������� ����� ���������� ���� �������� � �������, ��������� �. �. �������� ������ � ����� ������� ��������� ���������� �������� �� ������� � ������. ����� ������� �����: «� ��� ������ 1928 ��� ������ ����� ����� ������� ����������� ����� � ������: ���� ��������� ��������� ����������� ���� � ���� ����������� ���������� �. �. ��������, � ����� ���������� ������������ �������� � ����������� �. �. ��������. ��������� ������� ��������..., �����..., ��������... ����������� ��������� ������������ ������������� � ������ ���������� ����������: ���������� ��������, �������, ��������, ���������... � ������ ������� ��������������. [����� �� ����] ������� � ���������� ��������� ������� �������������.

�����, ����� �������, ���� ����������� ������� ��� ����� �����. �� ���� ������ ��� ���� ���� ������� ���� ������� ������� � ������� ���������� ���������, � �� ����� ������ ���������, �������� ������ ����� ����������� ������, ������� ����������, ��� ������� ��������� ������� ���� ������������� � ������ 1934 �., ������� ����: ��������� �������� ����� ����������� � ������, �������, ����������� � �������������� ����������, �������� ������... ��, ��� �������� ������� ������� ������� ����� ������ � ��� �������� � �������».22

������ � ������, ��������, ����������� �. �. �������� ��������� ������������ �������� ���� �������: �� ���������� ����������� ���������� �������������, ����� ������������� �������� � ������� ������, �������������� ��������� � ���������� ��� �������, ���������� ����������� � ������� ���������� ���������������� ��������, ��� ��������� � �������� ������� � ���������, ������������� ������� ������� ������. � ������������ ������� «���������� ����» � «�����» �� �������� ����� ����������� �������, ����������� ������ � ����������� ����������� ������, �������� ����������� �������. ����������� ���������� ��� �������� � �������.

�������� ������� �� ��������� � ������ ������������ ������������ � ���������: � ���������� ����������� «�����������», � ���-�����, �� ������������� ����������� � ��. ��� ��� ���������� ��� � ����� �� ��������: «��������� «�����������» 3 ����� ��� �������� ������� �. �. ��������, ������� ��������������... ����������� ��� � �������� ������������� � ������� ����� ��������������� � ������. ����������� ���������� � �������, �. �. ������� �� ����� ��������� � ������������ ��� ������... ����� ��������� ������� �. �. ��������, ��������� �������� ��������������, ��������� ����� �������� � �����������. ��������� ����������� ������������ ���������, �� ������� � ��������� � � ������������ ������������� �� ���������� ������� ���������� ������...»23

� ��������� ���� ������� ����������� ������, ��� ��������� ����� �����, ������ � ������� ������, ���� ����� ��������� ����������.24

������� 1930 �. ������� ������� �� ���������� ����� ������� ������ ���� ��� ����������. � ��� � ��� ���������� ���������� ������ � ��������, � ���������, ���� �� ����������� �������: «����������� ������ � ������ ����������� �������� � ������������ �. �. ���������... �� ���� ������� �������� 30 ��������� ��������, ����� ������������ ����, ������������� ������� «�� �����», ������, ��������� �����, ������ ����� «������» � ��. � ������ ������� ������ ����������... ���������� �. ������� ������ �����. � ���� ������� ��� ���������� ����� �������� � ������ ����������� � ������, ��� ���������� � ��������. �� ��������� ������ ������������ ���������� �. �������� ������������ ����� ����� ����� ������ �������. ��� ����������� �� ���������� �� ���������������� ��� ���������� ��������, ������������ � ���������� «���-�������». ����� �������� ������ � ������� ���� ��������� ������������� ������������ ������������� ������� �������� ���� ���������. ���� � �. �������� � ������ �� ����� ������ �������� ������, ��� ������� �������. � ������ ����� ���������� ������� ����� ���������� � ����������, ���������� ����������, ������� ����� ������������ ��� � ����������, ��� � � ������������� ��������������...»25

����� ����, � ������� 1929 �. � «���������� ����» ����������, ��� «���������� �. �. ������� ������� ����������� ����� �� ���������� ������������ ������������ ���� «��� ���� ��������� �������» ������������ ���� ����� ����� ������� ����� ����������� ������������. ��� �� �������, – ������������ ����� � ������ – �. ������� ������� � ������ ������� ��������� � ������� ���� ������������ � �������� ������������, �. �. ��������� ��������� ����� ����������� �������������� ��������������� ��������, �������� � ��������� ������� �������� ������, ��� ��������, ��������, ���� � ��.».26

� �������� �� �������� ������� �� 23 ������� 1930 �. ����� ����������: «��� ���������� ������ ���������� � ����������� ��������� �. �������� ���� ����� ��������, ��� �� �������� ����� �� �������� � ������ �������� ������� ������ � ����� ��� ������� �� ���� �������� ��� ����������� ������... ��� ��������, [��] � ������ ����� ���������� � ������ ����������� �������������� �������������, ��������� ����� �������� ��� �����... [� �������] ��� ������, ��� ����������� �� �����������, ������� �� ������, ��� � ���� �. �. �������� �� ����� �� ������ �������� ���������, �� � �����������, � �������� ���� ������������ ������� � ������� � ����� ������� ������� ������ ������� ������� ���������...»27

����� ��������� ��������: «������� �������� ����������� �. �. �������� ��� �����������. ������ ������������ �����������, ��������� � �������� �. �. ������� �������� ������� �������������� ��������, ���������, ������������ � ���������������� ������������. [�� ����������� �������� ��������] �� ������������ �. �. �������� ����� ��������� ��������� �������� � ���� ��-���� ��� �������, ���������� � �����. ��� ������� �. �. ������� ��� ������ �������� ������, �� ��� ���������� �� ��������� �������. ������ �� �������� � ���������������� ����� ����������� �������� ���������, ������� ���� ����������� �� ������ ������������ ������� ������������ ��������� ��������, �� � �������� ������ � ������� ����������� ����������� ����� ����».28

���� �� � ������ «�����» ���� �������� ������� ������ «������ ���������� ����������� �. �. ��������»: «� ����� � ������������ � ������ ��� ����� ���������� �������� ����������� �. �. �������� �� ������ �������� ��������, ...��������� �������� ����� � ������� �����������, ������������� ���� ������ �� ���������� ����������� �������� � �������.

����� ���������, ��� ���������� ������ �. �. �������� ���������� � ������� ������������� ������������ �������. ���� �. �. ������� ������� ���� ���� � ��������� ����������� ������, � ���� ���� ������������ ������, ������� ����, ����� ��� �����, ������ ���� ����� «���� � ������», ������� ����� ��� ��������... ������ ��������, ��� ����� ����������� � ��������� ���� ����� �������� ���� � ���� ����, ����� ������ ������� ������� � ���� ����� ����� ����� ������������ ���������. ����� ����� ������� �������� ��������, ����� ����� ����� ������������ ��������...

������ �������� �������� ������ ��������� � ����������� �� ���� �������� �� ����� ���� ���������, ��������, ������, �������� � ��. �������������� ����� ������ ����������� ���������, � ������� ������, �������� ����������� ������������� �������. ��������� ������� ������ ����� ������� � ������ ����� � ��������� ��������� ������ � ������� �������������� ����� ������������. ������ �������� �������� �� �������� �������� «��� �������», «����», «�������», «����� � ����», «����������� �����» � ������� ���������� ���� �. �. �������� «��� ������ ��� ������ ����».

. �. ������� � ������ �� �������, �� � ��� ������� ��� ������ ����������, ���������. ������� ���������� ����� ���� �������� ��� ��������� ������, �������� � �������. �� ��������� ����� � � ���� ��������� ������ ������� � �������».29 � ������ �������� �� ���������� ��������, ����� �����: «...� ������� ������� �. �. ������� �������� �� ���� �������� ��������� � �������� ������. � ���� ������� ����� ������������ ������������ ����������� �����, ��������� � ����� ����, ��������� �� ������������. ������ ����, ����������� � ��� ���� ������� ������� ����� ��������������� ��������...»30

���� ����� ���������, ������� ������� ��� ��� ���������� � �������, ������� ������ � ������� ������� ���������� �������� ��� �����. �� ������ ����� ��������� ���������� �������� � ����������� ������. ���, � «���������� ����» � ������ ����������� �����, ������: «� ���������� ������ ����������������� ���������� � «���� ����� ����� ����» [������������ ������ �������������� ����������� � ������ – �.�.] ����� ����� �������� ��������� ���������� ����������� �. �. ��������. ������� ������� ����� �������� �����������. ����������, � ������ ������� ����������, ��� ���������. ����� ����, ��������� ��������� ����� �� ��������� ���������� �. �. �������� «���� ��������». ��� ��������� – ������� �����������. «���� ����� ����� ����» ��������, ��� ���������� �. �. �������� �������� � ���� � ������ ����� ��������� � �������� ������ ���������� �������».31

����������� ������ ��� ��� �������� �� ������ ������ � ������� ���������� �������� ������, �� � ������ ����������� ��������. ���, � «���������� ����» ����� ������ ���� ������������ ��������� ������: «���������� ��������, �������� ��������! ��������� ���, ������ ������� ����������-����������� �������� ��������� ���-�����, ����� ���������� ����� ������ �������� ��������� ������������� ���� ����������� �� ������ ����������� � ������������ �����������, ������� ��� ��������� ��� ��������. ���������� ����� ���������, ��������� ��������� � ����, ������� ����� ��������������� � ������ ��������, ��� ��. �������, �������, ������, �������, ������� � ������ �� ����� �� ������� �������� ������� ����������. �������� �� ���, �������, ������� �������� ������������� ����������� � �������������� ���������� �. �. ��������� «����� ������», ������� �������� ������������ �����������. ������ ����������».32

����� 20-� ����� ������� ��������� � ����������� �������� ����������������� �������� ��� ������� ����������. ���� ������� ����������-�����������: �. �. �������, �. ���������� � ����. ������� «������������ ���� ����������� �������� ����������-����������������� ��������».33 �������� ���� ���������� � ����� ���������� ������������ ����������� ����, ������� ��������� �� ������� ��������, ��� ������� ������������ �� ������-�������� ������� ������, ��� ��� ������ ������� ���� �� ������������ ����� ������� �� �� ������� � �� ����� �� ������ ������� ������������ ������, �� � �� ����� ������������� � ������, � ����������, �������-��������� � ��.34 ����� ����� �������� ����: �������� �������� �������������� �������� � ������� ������� ������, � �������� � ������� ������� �������������. ������ ��������� ���������� �������� ��� ������������� ��������� ������� � ����� ����������� ����������� �������. ����������� � �������������� � ������� ��������� ��� ��������, ��-�� ������� �������� ��������� ������������. ��� ��� �� ���� ���������� �. �. �������: «�������� ������������. ������� ���������, ���� ����� ������ ��������� � ����������� �������. ���� ������ ����������� �������� ������������ ����������� ����� «����� �������». ������� ��������� ���� ����� ������. ���������... ��������� ���������� � ���� ������. ������������� ���� ������� ������� � ���. ��������� �������, ���������, ���������. ��������� �� ���������� ������� ��������, ������ ������������� � ������. ���������� ������� ������������... � ���, � ����-�� ������ ���������������� ��������, ��, ����������� �� �������, ����� ������. [�� � ����������� ������� ���������� � �������� ��������� ����� ����-�� �������� ���� ������������]... «�����» ��� ���� ������ �������� ���� ���������������� ��������... � �� � ���� ���� ���� �� ��������. �������� �� ������������ �����, ��� ������������ (4 ������ ����� � ������� ������������� ������...), ��� � ��������������, �� ������ ���������, ���������� ���������� ��� �� ���� �������, ������������ � ������� �����, ������� ��������� ���� ��������� �������� ������� ������� ����������.

����� ����������� �������� � �������-��������� ����� ���� ��������� �� �������. ��� ���� ������� �����, ����� ������ �����. ����� ���������, ��������������, � ����� ���������, ��������� ���� ������������ � ����� � �����: ��� ������ ������? ������ ��� ���������� ���� �������������, ������������ ������������� �� ������ ������� ������ ���������».35

�����, ������� �� ��� �� ��������� ����������� ����, ���� �� ��������� �� ����� ���� �� �����. � ������ 1930-� ����� ��� �������� ���� ����� ����������, � ������ �������� �������� ������� ������ �� �����������. «�� ����� �������, – ����� ����� �������, – ����. ������� ������������ ������ ��� �������� ���������. ����� ���� ��������� ��� ��������������. ���� ����������� �������������� ������ �� ���� ��� ���������. ��� �������� ������ ���� �������, ������� � ���������».36 ��� ��������, ����� �� ����� �������� ���������� ���� ��������� ��� �. �. �������. �� ������������ ���������, ����� ��� �������� �������� ������� ������� ���� ���������, �������������� � ������ ���� ������ ������� ����-����.37

1936 �. � ������ ����� ������������� ����� ����������-������������� ������������� �. �. �������� «������� � ������». �����, ��������� ����������� ����� � ������������ �����������, ���� ������� � �������, � ����� � ������, �������: «�� �����, � ������� �� ����� – �������. ���� �� ����������� �� ������ � ����������, ������� ��, ������� � �����, �������� ����� – � ��� ������� ��������. �� ������ �������� � ���, ��� �� ����� ������ � ������� ��������, ��� ��� ���� ����� ���������, ����� ������ �������� � ����� ����� ����������...» � ������� 10 ��� ������� ������� ���������, ����������, �������� � ����� ������� ���������� � ������. �� ������ ������ ������� ���� � ������� ��������� � ������� �� ��, ����� �����-������ ��� ����� ���� ������... ��������� ����� � ���������� ����� �������� �� ����� ������� ����������� ����� ���������� ���������� 20–30-� �����.

����� ������ ���� ����� «������� � ����������� ����� ������» � ������� ��� �� ����������, ����������� � ������� ����������� ������ � �������� 30-� �����. � ���������, �� ����������� �������� ��� ����������� ������� ����� ������������ ������������� ���������� �������� �. �. �������� – ������ ���������� �������� (������ ����� ��������� ������� ��������� ������, ����� ������ ��������).

���������� ������� ���������� �������� ������� 45–50 ���, � ����������� ������������� �����, � ���� ������� ��������� (��� «������») ������, ����� �����, ������ ������� ����, ����������� ����, ������ �������� ���, ������� ������� � ����������� �����.

������� ������� � ����� ������� ����������, ������� �������: «� �����, ������� ������ � ������ �������� ������ ������������ ���������. ����� �� ���� ������� �� ��������� ��� ������� ������������, � ���� �������� ��������� ����������� ������������� ������� ������. ������� ����������������� ������� ���������, �� �����, �������� �������� ��������� ������� ������. ������, ��� �� ����� ������� ����������� � ������� ����� ���������� ���� ����������������� ������, ��� ��� ������� �������� ����� ������� ������».38

����������� ������ ����������� ���������������� �������� � ������� 1935 �. � ������ ��������� ������ ������� ����������� �����. «���������� ����» ������ �� ����� ������: «�� ��������� ������������ ������, ������������ ��������� ���� ���� �����, ��� ������ �������������� ����� �����, � ��������� ����� �. �. �������, �. �. �������, �. �. ������-������ � ������... ������������ �������������� ����� ������������ ����������� ����� �� ������ ���������� � ������� �����. � ����� ����� �������� ����� ������ �� ������� ������, ������� �������� ������� �� ���� �. �. �������...»39

���������� �� ����� ���������� �� ���������������, ��������������, �������������� ������������ �. �. ��������, ���������� ������� � ��� ������� ������������ ������ � ��������� ������� ��������� � ������������. ��� �������� ����������� � �����������, ��� �� ����� ���� � ���������� ������������.

��, �� ��������� ���������� ������������� ��������� �. �. ��������, ������������ � ������� 1930 �., �. �. ������� ������� ��������� «��������������» ������� ������������� ���������� �������. � ���� ���� �������� ������� ��� ��������, ������� ����������� ��������. ������� ����� �������� ��������, ��������� �� �. �. �������. �� �������� � ����� ����� ����������� �����, ����������� ���������� ��� ���������. �������� ����� ��������� �����, � ������� ������� ��������� ������� ����������� ����������.40

��� ����������� �����������, ������� ������� ������������� �������� ���������� ������� ���������� � ��������� � ������� ����������� �������������. ���, 20 ������� 1930 �. �� ��������� �������� ������������ �������� � ������ �. �. ������� ��� «���������� ������ � ������ �������� ������������ �������� � ������... �� ������ ����������� ���������� �������������� � ������������ ����� � �������� ������� ���� ��������� � ������� �� ������� ������ ������... [���� �� �����������] ����������, ��� ������� ������������� �� ����������� � �� ��������, �������� � ���������, ����� �������� ���� ���������� ����...»41

������ 1935 �. � ������ ��������� ����������� ���� ���������� �����������, ������ ��������� ����� ������� �������. ������� ����������� «������» � «���������� ��������» ������� � �������� ������ �����������-����������-��������������� � �������� ����������� «�����». ������������� ������ ����������� ��� ������ ��������� ���������� ������������ ������������� �. �. �������. ����� ����������� ����������, ������ � ���������� ��������� ������� «�����», ������� ����������� ������� ������������� ����� ������� ���������� ��������.42

1935 �., ����� � ������ ��������� 5-������ ������ �������� �������� �������������� ������ � ������, �. �. ������� � ����� ������ ��������� � ������� ������� ������������ ���������� ��� ������� � ��������� �������� �� ����������� ������.43

��������� ��� �������������� ����������� � ������������ ��������� �. �. ��������, ��� ��� ����� ������������ �����: «�� ��� �� ��� ��� ��� ������ ���� �������?» � ������ ����������, � ������������ ��� �����������, � ����� �������, � �������� ��������� ��� ��������������� �������, � ���������� �������� ������������ �������������. ��������: ���� ������ �� ������...

��������� �������� ��� ��� ��������� ��� ������ ����� – �������� ���������� �� ���� �� �� �����������. �������� �������� ������� ������� ����������� ����� �. �. ��������: ����, ������� ����������, ���� �������: ����� (1939 �. �.) � ����� (1942 �. �.). ���� �������� � ���������, � ������.44

������ ��������� � ������ ������� �� ���� ���������� – �� �� �������, �� �� �����������. ������ ������ ������� �����, � �������� – ��������� �������� �� ���� ������� ������ ����� � ������������ ��������. ���� �������������� � ������� �� ��������, ������ ������������� ���������� ������ � ��������� �� �����������. � ��������� � ������� ������������� ����� (1943 �.) ������� ���������� ��� ������� ���������� �������������� ������� � ��� ������ ����� ���������� � ����������� ����������� ���� � ������ � �������� � ���������� ��������� �� ������.

����� ���� ��� ��� � ���������� �. �. �������. ��� ��� ���� �������� ��� ������� � ��������� ������: «...�����-�� ����� ����� ��� ������� �� ������� ������ ������, � �� �������� � �������� � �������� ������������. �� ����� �. �. ������� ����� � ���� ����, ����� ������� � ������� � ��������� � ������, ��� ������� �� ��� �� ����, �� �������, �� ���� ������ ������ ������ ����� �� ����������� �� �������...»45 ������� ����� ������ 1945 �., ���������� ������ ������� ����������, �������� ��������� �� ������, ���������� ������������ � ������ ������ �������� ������ ��������� �������. ���������� ��������� � ���� ������ ���� � 1946 �.

���������, ��� «������������ �����» ���� ��������� ���������� � �������� � ������� ������� ����������� ����� ����. ������� ����� �������������� ���������� «�����» � ������ �������, � �������������, �� ���� ���� �� ������������ �� �����������. ����� «��������» ������� ��� ������������ ����� ������, ��������� – ���, ����� «����������» – ����������. �� ������, ��� ����� ����������� � ���� ���������� ����� ������ � �����.

�� �� ������� ����� �������� � ����� �. �. �������� � 1946 �� 1954 �. � ������������� ������ ���������� ���������� �. ��������� ����������, ��� �� ����� (��������� � ���������) ������ ������������ �� ������ �� ������������ � ������ �������, ��� ���������� � ��������� ������� �������.46 ������� �������� ��������� � �. ���� ������ �������, � ����������� ����� �. �. ������� ���������� ���������� � ������ ������.47 ������������ ������ �� ��������� ������� � �����������, ������ ������� �� ����� ������� ���� ������: «...� �� �� ������ ������� ��������, �� �������� ���� � �������� �� ������ �����, ������� �������� ��� ������������� ��������...»48 ������ ������������ �������� � �������� ������ ��������� ��������� �������. �� 8 ��� ���������� � ������ ������� �. �. ������� ������� ������������ ���� (1948), ������� ��� ���������� � ��������� (1952 �.), �������������� ����� ��� ���������� (1952 �.), ���������� ���� (1954), ������� � �����.49 �������, ��� ����� ����� ������ ���� �������� � �������, �� ���� ������ �������. ������ ������ �� ��� ������ �� ����� �������, � ����� ����������� ������.

1954 �. ������������ �������� ���� ��������� �. �. �������� «��� ����������-�������������� ������ � �����», ��� �� ���������� � ����������� ������� (�����-�����������) ��� ������� �������������.50 ����������� � ������, �.�. ������� «���� �������� �������� ��������� ����������� ��������». ��� ������������ ����������� �� ���������, ��� ����� ���� � ������� � � ������� ����������. �� �������: ���������� �������� (1956), ������������� �������� «��� �������» (1958), ������������� ����� «� ��������� ����» (1961), �����, ������, ���� �������� (1956), ����� � ������ (1958), ��� �������� (1958), ����� � ������ (1958), �������.51 � ������ 1960-� ����� �. �. ������� ��� ������ � ����� ����� ������������ ����.

���� � 1959 �. � ������ ���������� 100-����� �� ��� ������ �. �. ��������, �. �. ������� ������ � ��� ����� �������� �������. «��� �������� ��������� �������� ����� �� ������ ����������... ������ � ����� ������ �������� ���������� � ������ ��� �������. ��������� ������� ����������� �� ����� � ������ ������� �� ����������� ���� ��� ������� � ����������, ������ ����� �������� ��������� ��������� ���������� � �. �. ��������», – ����� �. ���������.52

. �. ������� ���� � ������ � �������� 1968 �. � «������������ ������» � ������ � ����������� �����������, ������ ��������, �����, �������� � ������ ������ ���������, � ������ � �������� ������� ������ ���� ���������� ������������� �����: «����� ������ �� ����� ������������� ������������� �������, ��������� ����� ��������, ������ ���������� �����-�� ����� ���� �������, ����� ����� � ������������� ������� ��� ���� �� �� ����������� �������. � ������ � ��� ��� ������ ����������, ����� ���������� ������� ����� ����� ��� �������� � ��� ��������, ����� ����� � ���������� � ����� ������������ �������� ��, ��� �� �������� �������� ��������� ������».53




1 ����� �. �. ������� � .�. ��������. //�������� «�����». – �., 1962. � 27. – �. 125, 126.

2 ������ �. �., ������� �. �. �. �. ������� – ����� � ���������. – ���, 1991. – �.129.

3 ��������� �. �. �. �������. //������������ ������. – �., 1968. �������. � 42. – �. 5. � ��� ����� ��: ������� �. �., ���������� �. �. ��������� ����������� � ����������. �.1. – �., 1978. – �. 19.

4 ������ �. �., ������� �. �. �. �. ������� – ����� � ���������. – ���, 1991. – �. 128–129.

5 ������� �. ��������� ��������. ����������� �������� ����� �. �. �������� � �. �. �����������. – �., 1999.

6 ��. ���������: �. �. ������, �. �. �������. ����.���. – �.113.

7 ��.: ������ �. �. ��������������� ��������. ���.1. – ���., 1913. – �. 96–97.

8 ������� �. �. ������� � ������. – ������, 1936. – �. 35.

9 �. �. ������� � ��� �������. ����� 1-�. ������� � ��������� ����. �.1. – �., 1888. – �.32.

10 �. ���������. �. �. ������� //������������ ������. � 42. – �., 16 ������� 1968. – �.5.

11 �������� �������. ����������� ����������� �. �. �������� // ���������� ����. � 1307. – ������, 13.02.1930. – �.5; ��. �����: ������� ������ ���������. �������� �. �., �. �. ����������. ��������� ����������� � ���������. �.1. �–�. �., 1978. – �.19.

12 ����������� �. �. ��������. // ���������� ����. � 1300. – ������, 15.02.1930. – �.4.

13 � ������� ����������� ��������. //�����. � 372. – ������, 23.02.1930. – �. 13.

14 ����������� �� �������. // ���������� ����. � 1157. – ������, 29.08.1929. – �.5.

15 ������ �������� �������� ������. ������ � ��. �. �. ����������. //���������� ����. � 1142. – ������, 11.08.1929. – �. 11.

16 ������� �. �. ����. ���. – �. 34.

17 ��. ���������: ������� �. �. ����. ���. – �. 34–35.

18 �������� �. �., ���������� �. �. ��. ���. – �. 19.

19 ��� ������. ������� ������� ���������� � ������. (�� ���. ��.). – ������, 1993. – �. 72–73.

20 ������� � ����������� ����� ������ (������ 1924–1935). ������� �. �. ������� � ������. ����.���. – �. 147.

21 ��� ��.

22 ��� ��. �. 147.

23 «�����������». //�����. � 380. – ������, 5.03.1930. – �.4.

24 ���������� � ������ «�����». //�����. � 374. 26.02.1930. – �.3.

25 �������� �������. ����������� ����������� �. �. �������� //���������� ����. � 1307. – ������, 23.02.1930. – �. 5.

26 ����������� �� �������. //���������� ����. � 1157. – ������, 29.09.1929 �. – �.5.

27 �������� �������. ����������� ����������� �. �. �������� //���������� ����. � 1307. – ������, 23.02.1930. – �. 5.

28 ����������� �. �. �������� //���������� ����. � 1300. – ������, 15.02.1930. – �.4.

29 ������ ���������� ����������� �. �. ��������. //���������� ����. � 1303. – ������, 19.02.1930. – �. 5.

30 ������ �������� �������. //���������� ����. � 1306. – ������, 22.02.1930. – �.4.

31 ������� �. �. �������� � �����������. //���������� ����. � 1326. – ������, 18.�.1930. – �.5.

32 ������ � ��������. //���������� ����. � 1362. – ������, 30.04.1930. – �.6.

33 ������� �. �. ����.���. – �. 147.

34 ��� ��.

35 ������� �. �. ����.���. – �. 147.

36 ��� ��.

37 �������� ����� ����������, ������ «�������� ����� � ������» � ���������� ����� «���» 25 ������� 2001 �. // ��.: http://russianshanghai.com/old/pulse/loundstrem.php.

38 ������� �. �. ����.���. – �. 147.

39 ���������� ����. � 3266. – ������, 25.12.1935. – �.5; ���������� ���� � 3267. – ������, 26.12.1935. – �.4.

40 ������� ��������. // ���������� ����. � 1294. – ������, 08.02.1930. – �.5.

41 � ������� ����������� ��������. //�����. � 372. – ������, 23.02.1930. – �.13.

42 «��������» � «������» �������� ��� «������». //���������� ����. � 3215/1016. – ������, 4.11.1935. – �.4.

43 ��������� �������� �� ����������� �������� �������������� �����. //���������� ����. � 3262. – ������, 21.12.1935. – �.5.

44 ������ �. �., ������� �. �. ����.���. – �.129.

45 �. �. �������. //������������ ������. � 42. – ������, 16.10.1968 �. – �.5.

46 �. ��������. ����� � �������������. ������������. //������� � �����. � 5, � 6, – ������������, 1996; � 8. – ������������, ���� 1997. – �. 5–6.

47 �������� �. �., ���������� �. �. ����.���. – �. 19.

48 �. �. �������. //������������ ������. � 42. – ������, 16.10.1968. – �.5.

49 �������� �. �., ���������� �. �. ����.���. – �. 19.

50 ������ �. �., ������� �. �. ����.���. – �. 129.

51 �������� �. �., ���������� �. �. ����.���. – �. 19.

52 �. ���������. �. �. �������. //������������ ������. � 42. – ������, 16.10.1968. – �.5.

53 ��� ��. – �.5.

 
 

�������@Mail.ru

��������� ������